Pamięć o Zagładzie Romów i Sinti
W 79 rocznicę likwidacji Zigeunerlager odbyły się uroczystości upamiętniające ofiary Niemieckiego Nazistowskiego Obozu Koncentracyjnego KL Auschwitz. 2 sierpnia, Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti kwiaty złożono pod pomnikiem zagłady Romów i Sinti.
– Istotą romskiej tożsamości jest pamięć, język i kultura. To dzięki nim wzbogacamy kulturę społeczeństw większościowych, wśród których żyjemy. I sami również chłoniemy kulturę otaczającego nas świata. Nie ma bowiem sprzeczności między jednoczesnym byciem Romem, Sinti i obywatelem jednego z krajów, w którym przed pokoleniami znaleźliśmy swój dom – powiedział podczas uroczystości Roman Kwiatkowski, Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce. – My, Romowie i Sinti, cieszymy się naszą wyrazistą tożsamością. Ale nie przestajemy być przez to obywatelami państwa, które jest naszą ojczyzną. Dzielimy prawa i obowiązki ze wszystkimi rodakami, nie szukamy przywilejów lub specjalnego traktowania w żadnej dziedzinie, która nie jest związana z naszymi tradycjami, kulturą i językiem. Poza tym polityka społeczna, zdrowotna i edukacyjna państwa dotyczy nas w takim samym stopniu, co całe społeczeństwo.
Od zimy 1943 do lata 1944 w tzw. familijnym obozie cygańskim w Birkenau zarejestrowano blisko 23 tys. Romów z ponad dziesięciu krajów Europy. W nocy z 1 na 2 sierpnia 1944 roku Niemcy zlikwidowali obóz, mordując trzy tysiące pozostałych w nim jeszcze przy życiu Romów.
Wkrótce po wybuchu II wojny światowej postanowiono pozbyć się Romów z terenu Rzeszy. Zarządzono ich sukcesywne przesiedlanie do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie umieszczani byli w gettach żydowskich i obozach dla Żydów (w gettcie łódzkim osadzono ponad 5 tys. Romów niemieckich). Większość z nich w krótkim czasie wymordowano w centrum zagłady Kulmhof (Chełmno nad Nerem).
Ostatecznie, 16 grudnia 1942 roku Heinrich Himmler nakazał deportacje pozostałych Romów do obozu koncentracyjnego. Miejscem deportacji miał być obóz Auschwitz. W wyniku tej decyzji, w Auschwitz-Birkenau, na odcinku BIIe, utworzono familijny obóz cygański nazwany Zigeunerlager (obóz cygański), który istniał przez 17 miesięcy.
Szacuje się, że w obozie uwięziono około 23 tys. Romów – mężczyzn, kobiet i dzieci. Około 21 tys. zostało zarejestrowanych w obozie (w tym także dzieci, które przyszły tutaj na świat; ich liczbę szacuje się na ponad 370). Grupa około 1700 polskich Romów została zamordowana w komorze gazowej zaraz po przywiezieniu do obozu, bez uwzględnienia w ewidencji obozowej
źródło: Muzeum Auschwitz
