Wadowicki ołtarz odnaleziony pod Wieliczką

Barokowy ołtarz św. Jana z Kęt, który jeszcze przed rozbiorami zdobił kościół parafialny w Wadowicach, nadal istnieje. Kilka lat temu, przypadkowo natrafił na niego Tomasz Graff z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Ołtarz można podziwiać w kościele parafialnym w Łazanach, nieopodal Gdowa w powiecie wielickim.

Do odkrycia doszło przypadkowo podczas IV Seminarium Sztuki i Kultury Duchowej Cystersów, które odbyło się w czerwcu 2014 roku w Krakowie. Po odczycie Tomasza Graffa rozpoczęła się dyskusja na temat wyposażenia starej wadowickiej fary. Jeden z rozmówców, prof. Bogusław Krasnowolski, powiedział o tym, iż w kronice parafialnej kościoła pod wezwaniem Znalezienia Krzyża Świętego w Łazanach natknął się na informację o dwóch ołtarzach barokowych przywiezionych tam u schyłku XIX w. z Wadowic. Tomasz Graff szybko zweryfikował informację i potwierdził, że ołtarz w kościele w Łazanach, niewielkiej miejscowości pod Gdowem w powiecie wielickim to rzeczywiście dawny ołtarz św. Jana Kantego wywodzący się z kościoła parafialnego w Wadowicach.

Jak to się stało, że ołtarz trafił do oddalonych o 25 kilometrów od Krakowa Łazan? Kluczem do rozwiązania zagadki jest osoba księdza Franciszka Błachuta, wadowiczanina, który był proboszczem parafii w Łazanach. To właśnie on, w 1899 roku, sprowadził z rodzinnej miejscowości dwa ołtarze zlikwidowane w Wadowicach prawdopodobnie podczas zmiany wystroju związanej z przebudową fasady wadowickiego kościoła (przebudowę ukończono w roku 1897). Wśród sprowadzonych ołtarzy był stojący do dziś w jednej z kaplic kościoła w Łazanach – kaplicy Lubomirskich – ołtarz św. Jana z Kęt. Ołtarz został odnowiony, wymieniono w nim także dotychczasowej obrazy. W miejsce wizerunku św. Jana z Kęt pojawiła się św. Teresa, zaś w zwieńczeniu wstawiono obraz św. Stanisława, który już wcześniej zdobił kościół w Łazanach. Autentyczne pozostały natomiast inne elementy starego wadowickiego ołtarza.
Nie wiadomo jakie losy spotkały drugi ołtarz sprowadzony przez księdza Błachuta z Wadowic do Łazan. Początkowo ustawiony był on przy ścianie bocznej kościoła w Łazanach, jednak w latach późniejszych, w nieznanych okolicznościach został usunięty.

Jarosław Zięba

Artykuł powstał na podstawie tekstu Tomasza Graffa „Odkrycie barokowego ołtarza z Wadowic w kościele parafialnym w Łazanach” opublikowanego w Przeglądzie historyczno-kulturalnym „Wadoviana”, nr 17, 2014, s. 212-219.